Alhoewel Kaïn bekend staat als de eerste moordenaar omdat hij zijn broer Abel doodde, was zijn geschil eigenlijk met God. De ouders van de broers, Adam en Eva - de eerste mensen - werden uit de hof van Eden geplaatst nadat zij fruit van de verboden boom van de kennis van goed en kwaad hadden gegeten en Gods instructie niet gehoorzaamden. "En de HERE God zeide: Zie, de mens is geworden als Onzer een door de kennis van goed en kwaad; nu dan, laat hij zijn hand niet uitstrekken en ook van de boom des levens nemen en eten, zodat hij in eeuwigheid zou leven. Toen zond de HERE God hem weg uit de hof van Eden om de aardbodem te bewerken, waaruit hij genomen was". (Genesis 3:22-23)
Toen God Adam en Eva uitbande van Eden riep Hij een vloek over hen uit: "De aardbodem is om uwentwil vervloekt; al zwoegende zult gij daarvan eten zolang gij leeft. Doornen en distelen zal hij u voortbrengen, en gij zult het gewas des velds eten; in het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aardbodem wederkeert, omdat gij daaruit genomen zijt; want stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren". (Genesis 3:17-19) In tegenstelling tot Adam en Eva, die niet hoefden te zwoegen voor hun levensonderhoud voordat zij zondigden, moesten Kaïn en Abel vanaf het begin hard werken om hun eigen voedsel te produceren. Abel werkte als een schaapherder en zijn broer Kaïn was landbouwer en oogstte van de grond. (Genesis 4:2)
Wat deden de twee broers toen zij God een offer brachten? Abel bracht "de eerstelingen zijner schapen, van hun vet". (Genesis 4:4) Door zijn eersteling te brengen als offer voorafschaduwde Abels' offer het offer van Jezus Christus voor de hele mensheid. In tegenstelling daarmee bracht Kaïn ,"van de vruchten der aarde een offer". (Genesis 4:3)
Hoe reageerde God? "De HERE sloeg acht op Abel en zijn offer, maar op Kaïn en zijn offer sloeg Hij geen acht. Toen werd Kaïn zeer toornig en zijn gelaat betrok". (Genesis 4:4-5) God accepteerde het offer van Kaïn niet. God verwierp echter Kaïn niet; Hij zei aan Kaïn, dat Hij een beter offer accepteerde. (Genesis 4:7)
God waarschuwde Kaïn om zijn impulsen te beheersen, maar hij bleef kwaad en in zijn boosheid besloot hij zijn broer Abel, die God behaagd had, te vermoorden. (Genesis 4:8)
Welke lessen moeten wij hieruit leren? Gaf God aan dat Hij fruit en groenten afkeurde? Natuurlijk niet! De houding van Kaïn maakte zijn offer onacceptabel. Zijn echte probleem was in zijn hart. Zelfs als Kaïn het voorbeeld van Abel had gevolgd en de eerstelingen van zijn oogst had geofferd, had God een opstandige en onbekeerde houding waargenomen en het offer geweigerd. God zegt immers duidelijk, "Barmhartigheid wil Ik en geen offerande". (Hosea 6:6; Matteüs 9:13) Kaïn met een moordzuchtig hart - kwaad, omdat het offer van zijn rechtvaardige broer werd aangenomen - miste de barmhartigheid, die God verlangde.
De Apostel Johannes keurde de houding van Kaïn af toen Hij schreef: "Want dit is de verkondiging, die gij van den beginne gehoord hebt: dat wij elkander zouden liefhebben; niet gelijk Kaïn: hij was uit de boze en vermoordde zijn broeder. En waarom vermoordde hij hem? Omdat zijn werken boos waren en die van zijn broeder rechtvaardig". (1 Johannes 3:11-12) In tegenstelling daarmee blijven de rechtvaardige daden van Abel als een herinnering, zelfs tot nu toe. "Door het geloof heeft Abel God een beter offer gebracht dan Kaïn; hierdoor werd van hem getuigd, dat hij rechtvaardig was, daar God getuigenis gaf aan zijn gaven, en hierdoor spreekt hij nog, nadat hij gestorven is". (Hebreeën 11:4)
Christenen zijn geroepen om gehoorzaam te zijn en rechtvaardig zoals Abel, niet opstandig en boos zoals Kaïn. Helaas is in iedere gedachte iets van Kaïns houding, dat zich nog niet helemaal aan God overgegeven heeft. Gelukkig heeft God Zijn Zoon geofferd als een offer voor ons. Als wij het offer van Christus aanvaarden en ons bekeren van onze zonden, kunnen wij God behagen zoals Abel deed en met de hulp van Gods Heilige Geest kunnen wij een rechtvaardig leven leiden, dat God van ons verlangt.