Dit is de vertaling van het Engelstalige artikel ”What Is the Best teacher” (A personal message from the Editor in Chief) door Gerald E. Weston, verschenen in het Tomorrow’s World magazine van november-december 2017.
Hoe vaak hebben de meeste van ons anderen horen zeggen: Ervaring is de beste leermeester'. Maar is dat wel zo? Ervaring is zeker één manier om te leren, en voor velen is het een effectieve leermeester. Dit is omdat ervaring vaak pijnlijk is, en over het algemeen willen we niet herhalen wat pijnlijk is. Het lijkt echter wel of sommige mensen nooit leren! Zij blijven de zelfde fouten steeds weer herhalen. U kent waarschijnlijk wel zo iemand.
Hoe zit het met u? Leert u van ervaring, of bent u iemand die 'nooit schijnt te leren'? Of u dat wel of niet bent, blijft de vraag: Is ervaring de beste onderwijzer? Of is er een betere manier? En zo ja, wat is die?
Er zijn in dit leven veel manieren om aangebrand te raken. Men kan aangebrand raken door een slechte investering, een slechte relatie, of een slechte zet. Sommige kinderen raken letterlijk ‘aangebrand’ door met lucifers te spelen, vaak nadat hen gezegd is dit niet te doen. Hoeveel tieners of jongvolwassenen leren de zeer pijnlijke les dat drinken en autorijden een slechte combinatie is? Of dat drugs en sigaretten tot langdurige afhankelijkheid leiden in de vorm van pijnlijke verslavingen en gezondheidsproblemen? Vroeg of laat raken we allemaal wel eens aangebrand, maar is er een manier om onze pijn te beperken? Gelukkig wel!
Geloof in God is niet zo populair als het eens was. In het verstand van velen is God vervangen door Darwinistische evolutie, en als er geen God is dan is het aan iedereen zelf om te bepalen wat goed en fout is. Beslissingen hebben gevolgen die positief of negatief zijn. Wat velen niet beseffen is het verband tussen hun beslissingen en onzichtbare morele wetten. Mozes onderwees: ". . . het leven en de dood heb ik u voorgehouden, de zegen en de vloek! Kies dan het leven, opdat u leeft, u en uw nageslacht” (Deuteronomium 30:19).
Is God populariteit aan het verliezen, dan is dat nog meer het geval met het boek dat Hij geïnspireerd heeft. Terwijl de Bijbel voor velen nog goed advies en bemoediging in tijden van problemen bevat, bezit hij niet meer hetzelfde aura van autoriteit dat hij eens had. En de Tien Geboden, die erin staan, worden vaak als de ‘Tien Suggesties’ beschouwd. Maar jammer genoeg komt het door deze houding dat velen aangebrand raken. Wanneer wij ‘de geboden breken’, breken zij ons.
Kunnen we van de Tien Geboden leren?
De meesten in onze westerse wereld hebben van de Tien Geboden gehoord, maar hoeveel mensen weten werkelijk wat deze zeggen? Zij die weten wat deze zeggen zijn vaak kieskeurig over met welke ervan zij het eens zijn - of, om het anders te zeggen, met welke zij het niet eens zijn. Het is ironisch dat sommige van de grootste ontkenners van de noodzaak alle tien te houden dezelfde mensen zijn die marsen houden en protesteren wanneer monumenten waarop ze staan van openbare plaatsen worden verwijderd! Zij accepteren waarschijnlijk de geboden tegen moord, echtbreuk en het oneervol bejegenen van zijn ouders. Zij zijn het er waarschijnlijk mee eens dat het niet goed is andere goden te vereren, dat het niet goed is te stelen of te begeren, ten minste in principe. Maar hoe zit het met het Sabbatsgebod?
Als we een stap teruggaan, moet men zich afvragen, wat is het doel van de Tien Geboden? Welke samenhang hebben zij met ervaring en met wat voor soort leermeester ervaring zou kunnen zijn? Nogmaals, ervaring is vaak een pijnlijke leermeester. Is het dus de beste? Het is makkelijk in te zien dat het nemen van een slechte financiële beslissing gevolgen heeft. Maar de samenhang tussen ervaring en morele beslissingen wordt vaak over het hoofd gezien.
Kijk naar het zevende gebod: "U zult niet echtbreken.” Hoeveel mensen denken niet dat ze dit gebod kunnen schenden zonder zich te branden? Onze wereld is bezaaid met gebroken harten, gebroken huizen en gekwetste, verwarde kinderen als gevolg van de schending van dit korte voorschrift. Al deze pijn zou vermeden kunnen worden als mensen dit gebod naarstig zouden gehoorzamen. Hoeveel personen moeten zich branden ten gevolge van de overtreding ervan voordat we het begrijpen? Het overtreden van dit gebod kwetst en beschadigt alle betrokkenen, vooral kinderen. Het doel van dit gebod is ons te zeggen dat, hoe aantrekkelijk de verleiding ook mag lijken, de gevolgen van het handelen naar die verleiding niet goed zullen zijn. Het overtreden van een dergelijke wet is een vreselijk slechte beslissing.
De geboden zijn bedoeld om ons te helpen goede beslissingen te nemen, maar ze zijn er niet alleen voor mij. Ze vormen het fundament van elke harmonieuze samenleving. Het overtreden ervan schept verwarring en disharmonie. Alleen door liefde en samenwerking kunnen we allemaal gelukkig zijn. De eerste vier van de tien leren ons hoe we onze Schepper moeten respecteren, en dit is waar het allemaal mee begint. Zonder God heeft geen enkele individuele, civiele of collectieve menselijke autoriteit het vermogen een gedragscode te creëren die met succes harmonie in een samenleving brengt. We hoeven maar om ons heen kijken om de realiteit hiervan te erkennen. Terwijl u misschien alle tien geboden houdt, houdt uw buurman er misschien negen of geen een. Burgerlijke autoriteiten handhaven regels, maar is er iemand onder ons die geheel tevreden is met het werk dat ze doen? Deze regels variëren per rechtsbevoegdheid, evenals de handhaving ervan.
De laatste zes geboden geven ons de basis voor het liefhebben van onze naaste. Deze tweedelige verdeling ̶ het liefhebben van God en het liefhebben van onze medemensen ̶ is te vinden in Mattheüs 22:37-40.
We hebben het hele Boek nodig
Maar waarom niet alleen de Tien Geboden en het daarbij laten? Waarom de rest van de Bijbel?
Dit opmerkelijke boek onthult hoe deze geboden toegepast dienen te worden en ook wat het alles overkoepelende doel voor de mensheid is. En de Bijbel verklaart ook de gevolgen van het overtreden van de geboden en onderwijst ons zodoende op een betere manier dan dat wij door middel van ervaring moeten leren.
De Spreuken van de Bijbel zijn bedoeld om ons kennis, begrip en wijsheid te geven (Spreuken 1:2-6). Ze zijn speciaal gericht op de jongeren die onervaren zijn in het leven, en zijn bedoeld om hen te tonen hoe pijnlijke ervaringen te vermijden. Ze erkennen dat verleiding een probleem is, maar gaan dan verder om uit te leggen wat de gevolgen zijn eraan toe te geven (Spreuken 5:1-14).
Het onderricht is beschikbaar, maar als leerlingen moeten we dat onderricht accepteren en internaliseren. Het probleem ligt niet bij de leraar, maar bij de leerling! Het aannemen van onderricht van iemand die wijzer en beter ingelicht is, is het beste en, op deze manier kan ervaring een goede leermeester zijn.
Een groot gedeelte van de Bijbel is historisch en onthult de resultaten van het volgen van een weg die de mens juist lijkt. Maar het eindresultaat van het doen van wat alleen juist schijnt te zijn, in tegenstelling tot Gods aangewezen koers, is de dood (Spreuken 14:12). Sommige mensen hebben een bezwaar tegen het geweld dat in sommige Bijbelse verhalen voorkomt, zoals in het boek Richteren. In dit boek staat opgeschreven wat er gebeurde toen het volk Israël God verwierp en de levenswijze van de volkeren om zich heen volgde. Die gebruiken en gewoonten moeten voor hen zeer aantrekkelijk zijn geweest, maar de gevolgen waren rampzalig en pijnlijk.
Deze Bijbelse historische verslagen leren ons door de ervaring van anderen hoe verstandige beslissingen te nemen. Hun pijn, hartzeer en lijden hoeft niet de onze te zijn, als we in ons eigen leven de lessen willen bestuderen, internaliseren en toepassen die geregistreerd werden voor ons welbevinden. Zoals ons gezegd wordt in 1 Korinthe 10:11: "Al deze dingen nu zijn hun overkomen als voorbeelden voor ons, en ze zijn beschreven tot waarschuwing voor ons, over wie het einde van de eeuwen gekomen is.”
Luisteren naar de Ene die ons geschapen heeft is de beste manier om te leren. Leren van de voorbeelden van anderen, leren van hun pijnlijke ervaringen, is ook een goede leraar. Leren van onze eigen ervaringen, hoewel soms doeltreffend, is niet de beste leermeester! Om meer te leren over de levenswijze die God u voorhoudt, een veel minder pijnlijk leven, kunt u ons boekje getiteld De Tien Geboden bestellen. Deze bron toont in detail wat Gods voornemen voor de mensheid is, en waarom alle tien Zijn geboden gehouden moeten worden.