Dit is de vertaling van het Engelstalige artikel “Use the Tool of History” door Mark Sandor, verschenen in het Tomorrow’s World magazine van maart-april 2024.
Een tragedie van onze moderne tijd is de verwaarlozing van de geschiedenis. Op persoonlijk en academisch niveau is de samenleving zo in beslag genomen door het hier en nu dat feiten en lessen uit de geschiedenis vaak worden genegeerd of veronachtzaamd. Hoe ver kunt u teruggaan in uw genealogie – uw ‘persoonlijke geschiedenis’ om zo te zeggen? De Bijbel onthult dat de Israëlieten hun afstamming over meerdere eeuwen konden terugvoeren (Numeri 1:17-19; vgl. Mattheüs 1), maar ik zou een website moeten betalen om me te helpen meer dan drie generaties terug te gaan!
Onze kinderen lessen leren uit de geschiedenis kan een ontmoedigende taak zijn, omdat er meer bij komt kijken dan het leren van basisfeiten; we moeten de juiste context hebben. Maar het is het waard! Onwetende aannames over de geschiedenis zijn gevaarlijk en staan kwaadwillige auteurs toe om willekeurig iets uit de geschiedenis te kiezen of deze zelfs te vervalsen, vaak in dienst van een vileine agenda.
VRDRAAIDE FEITEN, VERDRAAIDE CONCLUSIES
Onlangs zag ik een online enquête waarin gevraagd werd welk wereldrijk het slechtste was geweest. Ik koos het rijk waarvan ik dacht dat het zijn tegenstanders en onderdanen het wreedst had behandeld. Stelt u zich voor hoe geschokt ik was toen ik zag wat de meerderheid had gekozen: het Britse Rijk! Hoewel verre van perfect, zou elk eerlijk onderzoek moeten onthullen dat Groot-Brittannië niet aan de leiding stond van het ‘slechtste’ rijk in de geschiedenis.
Feiten zijn belangrijk. Het Britse Rijk heeft veel nationale zonden begaan; het was tenslotte een rijk dat zich over eeuwen uitstrekte, met miljoenen mensen en generaties leiders die niet in elke situatie de juiste beslissingen namen, en met ook veel ‘rotte appels’. Maar andere historische feiten laten echte voordelen zien die voortvloeiden uit de Britse heerschappij. Hetzelfde kan gezegd worden van vele andere rijken, met verschillende balansen van positief en negatief.
Leren over de geschiedenis van verschillende volkeren, naties en rijken kan ons helpen te onderscheiden wanneer feiten worden gemanipuleerd of verdraaid en dus ook wanneer ideeën worden gemanipuleerd en verdraaid. Hoewel één internetpeiling niet al te serieus moet worden genomen, heeft het idee dat het Britse Rijk het slechtste in de geschiedenis is inderdaad aanhang gekregen. Toch is het gewoon een onwetende of oneerlijke kijk op de geschiedenis. Zoek een goed geschiedenisboek over het Britse Rijk en vergelijk het met het Assyrische Rijk, het Mongoolse Rijk, het Spaanse Rijk, het Sovjetrijk of het Derde Rijk. U zult niet ontdekken dat het Britse Rijk perfect was, maar u zult wel zien dat het verre van het slechtste rijk in de geschiedenis was.
FOUTEN UIT HET VERLEDEN VERMIJDEN
De lessen uit de geschiedenis moeten ons ook helpen in ons persoonlijke leven. Ouders willen natuurlijk dat hun kinderen leren om fouten te vermijden. De Bijbel bevat veel instructies die kinderen daarbij kunnen helpen. Het boek Spreuken zou ouders direct te binnen moeten schieten als een geweldig boek om met hun kinderen te lezen, omdat het hun goddelijke principes voor het nemen van beslissingen zal onthullen. Salomo introduceert het boek zelfs door te schrijven dat het zijn doel is “om aan onverstandigen schranderheid te geven, aan een jongeman kennis en bedachtzaamheid” (Spreuken 1:4).
Naast directe morele instructies moeten de geschiedenissen die in de Schrift zijn vastgelegd ons helpen om lessen te leren. De apostel Paulus dacht na over verschillende details uit Israëls verleden toen God hem inspireerde om te schrijven dat “Al deze dingen nu [hun] zijn… overkomen als voorbeelden voor ons, en ze zijn beschreven tot waarschuwing voor ons, over wie het einde van de eeuwen gekomen is” (1 Korinthe 10:11). Het Oude Testament staat vol met verhalen die beschrijven hoe God met Zijn volk samenwerkte en hoe hun geloof werd beloond; veel van deze verhalen worden in Hebreeën 11 samengevat. Onze kinderen kunnen veel positieve eigenschappen leren uit het leven van hen die als doel hadden om een betere opstanding te verkrijgen (Hebreeën 11:35), zoals doorzettingsvermogen, gehoorzaamheid en focussen.
Door de geschiedenis te bestuderen kunnen onze kinderen ook de gevolgen van slechte keuzes leren. Toen Paulus de beproevingen van de Israëlieten vertelde, wees hij erop hoe christenen de vele zondige handelingen van de Israëlieten zouden moeten vermijden: “En deze dingen zijn gebeurd als voorbeelden voor ons, opdat wij niet zouden verlangen naar kwade dingen, zoals ook zij verlangd hebben” (1 Korinthe 10:6). Paulus benadrukt ook afgoderij, seksuele immoraliteit, het verzoeken van Christus en geklaag als slechte daden waar wij van kunnen leren (vv. 7-10).
DE GESCHIEDENIS OP ONSZELF TOEPASSEN
Ouders kunnen hun kinderen geschiedenis bijbrengen om hun te leren zondig gedrag te vermijden – en zo de gevolgen van ongehoorzaamheid aan God te vermijden. Maar als onze kinderen ouder worden, kunnen ze diepgaander worden. Net als hun ouders kunnen kinderen de verkeerde lessen uit de geschiedenis trekken als ze niet begrijpen hoe en waarom bepaalde gebeurtenissen plaatsvonden.
Als we bijvoorbeeld fouten zien die mensen in de loop van de geschiedenis hebben gemaakt, kunnen we er gemakkelijk van uitgaan dat wij het beter zouden hebben geweten dan onze voorouders. Het is verleidelijk om onszelf in het verhaal aan de kant van de ‘goeden’ te plaatsen. We vertellen onszelf dat wij de trouwe Israëlieten zouden zijn geweest en niet de ongehoorzame, zondige, koppige personen. Wanneer we dit doen, uit ijdelheid of naïviteit, zien we te gemakkelijk het pijnlijke feit over het hoofd dat er momenten in de geschiedenis zijn waarop de overgrote meerderheid van de mensen de verkeerde beslissing nam, en wij waarschijnlijk deel zouden hebben uitgemaakt van die verkeerde meerderheid. Zouden wij echt de derde trouwe man zijn geweest die naast Kaleb en Jozua had gestaan? Of is het veel waarschijnlijker dat we zouden zijn gevallen voor de verleiding zoals de honderdduizenden Israëlieten die het Beloofde Land niet binnengingen?
Om één les toe te passen die Paulus in 1 Korinthe 10 presenteert: denken we echt dat we de Exodus zouden hebben doorstaan zonder te klagen? Misschien denken we dat we te slim, te gefocust of te rechtvaardig zouden zijn geweest om te klagen. De waarheid is dat dit bijna zeker niet het geval is. Wanneer we de geschiedenis met onze kinderen bestuderen, kunnen we er als ouders op wijzen hoe gemakkelijk het is om te klagen. De meeste kinderen zullen wel eens klagen – sommigen vaker dan anderen. Maar veel kinderen in de westerse wereld hebben klachten die vaak onbeduidend zijn in vergelijking met wat de Israëlieten moesten doorstaan tijdens de Exodus. Ze hadden honger, dorst en waren moe. De Israëlieten vervielen tot klagen onder erbarmelijke omstandigheden. Maar hoe vaak klagen onze kinderen niet over wat ze te eten krijgen of wat voor amusement ze krijgen? Natuurlijk kunnen onze kinderen, wanneer wij als ouders onze kinderen helpen om deze lessen uit de geschiedenis te leren, deze lessen tegen ons inbrengen, als wij degenen zijn die toegeven aan de verleiding om te klagen!
DE BIJBEL IS HET FUNDAMENT VAN DE GESCHIEDENIS
De geschiedenis kan een geweldige leraar zijn, maar ouders moeten begrijpen dat deze gemakkelijk gemanipuleerd, willekeurig gekozen of genegeerd kan worden. Als christelijke ouders hebben we de verplichting om zowel lessen uit de geschiedenis te leren als deze lessen nauwkeurig toe te passen in ons eigen leven en het leven van onze kinderen. Dit kan lastig zijn, omdat de tijd en energie die hiervoor nodig zijn boven ons vermogen lijken te liggen.
Gelukkig is er een oplossing voor dit probleem. Die oplossing is de Bijbel. De Bijbel biedt een kader van historische feiten en lessen die we uit die feiten kunnen leren. De Bijbel leert ons wat de beloning van geloof is – en de kosten – en herinnert ons er tegelijkertijd aan hoe gemakkelijk het is om in verleiding te komen. De Bijbel onthult zelfs profetieën die bewijzen dat er in de hele wereldgeschiedenis veel ergere rijken zouden komen dan het Britse Rijk! Het bestuderen van het geïnspireerde woord van God is de beste manier om ervoor te zorgen dat we de feiten en lessen van de geschiedenis correct begrijpen.