Dit is de vertaling van het Engelstalige artikel “Your Child’s ‘Hedgehog’” (Tomorrow’s Families Today) door Mark Sandor, verschenen in het Tomorrow’s World magazine van september-oktober 2023.
Zeventig jaar geleden publiceerde historicus Isaiah Berlin een opstel met de titel “De egel en de vos”, waarin hij voortborduurde op een gezegde van de oude Griekse dichter Archilochus dat luidt: ‘de vos weet veel dingen, maar de egel weet één groot ding’. In zijn boek Good to Great uit 2001 gebruikte bedrijfsanalist Jim Collins dit concept om uit te leggen waarom sommige bedrijven uitmuntend zijn, terwijl andere enkel en alleen goed zijn.
Collins ontdekte dat werkelijk uitmuntende bedrijven één concept vonden waaromheen ze zich organiseerden – en dit noemde hij het 'egelconcept’. Een bedrijf zou weten dat het zijn egelconcept ontdekt had wanneer leiders hetzelfde antwoord konden geven op drie vragen: Waar bent u diep gepassioneerd over? Waar kunt u het beste ter wereld in zijn? Wat drijft uw economische motor (levert u geld op)?
Collins besefte ook dat zijn drie vragen van toepassing zouden kunnen zijn op ons persoonlijke leven ̶ als we deze vragen personaliseren, kunnen ze ons persoonlijk richting geven. Wat Collins misschien niet besefte is dat zijn vragen ondersteund worden door bijbelse principes. En nu twee van mijn zoons de volwassenheid naderen, hebben deze 'egelvragen' geholpen bij hun voorbereiding op de toekomst.
Als we onze kinderen helpen na te denken over welke weg te kiezen wanneer ze onze zorg verlaten, kunnen deze drie vragen een leidraad zijn. Dit kan vooral belangrijk zijn wanneer ze de middelbare school afronden en nadenken over de volgende stappen in hun leven.
Drie vragen om de toekomst in te schatten
De eerste vraag in gepersonaliseerde vorm vraagt ons om ons te concentreren op persoonlijke passies. Welke schoolvakken vindt uw kind leuk of niet leuk? De Bijbel spoort ons aan: "Alles wat uw hand vindt om te doen, doe dat naar uw vermogen (…)" (Prediker 9:10). Dit geldt ongeacht de taak, maar het wordt gemakkelijker gemaakt als we plezier hebben in het werk. Toen ik op school zat, waren wiskunde en geschiedenis twee van mijn betere vakken. Ik heb wiskunde echter nooit zo leuk gevonden als geschiedenis. Ik waardeerde wiskunde omdat ik er behoorlijk goed in was, maar ik merkte dat ik er nooit meer over wilde leren dan nodig was. Geschiedenis daarentegen was iets waar ik me eindeloos in verdiepte ̶ ik volgde meerdere lessen en genoot ervan om meer te leren. Toen ik besloot docent te worden, was het een makkelijke keuze om mijn passie te volgen. Voor uw kind kan het maken van een lijst met onderwerpen en activiteiten die hij/zij leuk vindt nuttig zijn bij het beantwoorden van deze eerste vraag.
De tweede vraag richt zich op talent. Waar hebben uw kinderen bewezen goed in te zijn? Net zo belangrijk: waar worstelen ze mee? Wij lezen: "Hebt u iemand gezien die vaardig is in zijn werk? Hij zal ten dienste van koningen gesteld worden, maar ten dienste van onaanzienlijke lieden zal hij niet gesteld worden" (Spreuken 22:29). Het geeft voldoening om werk te doen waar we goed in zijn. Ook voor deze vraag kunnen academische vakken een goed uitgangspunt zijn. Ik heb moeite met vreemde talen en voel mijn bloeddruk stijgen als ik iemand zie bloeden; tolk of dokter zijn zou voor mij geen goede keuze zijn. En naast academische vakken zijn er nog andere terreinen van talent waarover nagedacht moet worden. Heeft uw kind talent voor praktisch werk? Degenen die talenten hebben voor de ambachtelijke beroepen kunnen vaak goedbetaalde banen vinden waarvoor ze geen studieschulden hoeven aan te gaan. Talent kan ook artistieke en atletische vaardigheden inhouden. Als uw kinderen een lijst met talenten maken, zullen sommige punten hopelijk overeenkomen met hun antwoorden op de eerste vraag. Deze vragen kunnen erg nuttig zijn om te bepalen wat ze zowel leuk vinden als waar ze goed in zijn.
Tot slot, wat kunnen uw kinderen doen dat hun zal helpen om geld te verdienen? Hoewel de Bijbel krachtig waarschuwt tegen het ontwikkelen van liefde voor geld, moeten mannen gemotiveerd worden om voor hun eigen huishouden te zorgen (1 Timotheüs 6:10; 5:8). Christelijke mannen die dit niet doen, schaden niet alleen hun eigen goede naam, maar ook die van Christenen in het algemeen. Deze derde vraag helpt met beide benen op de grond' te komen voor het geval uw kind onwaarschijnlijke antwoorden geeft op de eerste twee vragen. Hoeveel tieners denken dat ze zowel een passie als talent hebben voor het spelen van videogames? Zelfs als dit waar is, is het zeer zeldzaam dat ze hiermee hun brood kunnen verdienen. In plaats daarvan moeten jonge mannen aangemoedigd worden om banen te vinden die een vast inkomen opleveren waarmee ze zichzelf en hun gezin kunnen onderhouden. (Voor meer informatie over hoe we onze kinderen kunnen leren de rollen te omarmen die God voor hen ontworpen heeft, kunt u ons artikel uit januari 2021 “Teaching Kids True Masculinity and Femininity” lezen, beschikbaar op TomorrowsWorld.org.) De keuze aan banen die voor een inkomen kunnen zorgen is vrij uitgebreid, dus het is misschien het beste om eenvoudigweg de eerste twee lijsten van uw kind te bekijken en te zien of deze vraag bepaalde richtingen uitsluit.
Door deze vragen te beantwoorden, zouden uw kinderen een korte lijst van leuke beroepen moeten kunnen samenstellen waarin zij zouden kunnen uitblinken en een degelijk inkomen zouden kunnen verdienen. De antwoorden op deze vragen kunnen in de loop der tijd veranderen, dus ze opnieuw bekijken kan vooral nuttig zijn als het eindexamen van de middelbare school nadert. Na het voltooien hiervan worden jonge mensen meestal geconfronteerd met de keuzes om direct aan het werk te gaan, naar een vakschool te gaan of naar een hogeschool of universiteit te gaan. Door na te denken over hoe ze de 'egelvragen' beantwoord hebben, kunnen ze een betere keuze maken.
Eén allesbepalende overweging
Er zijn zeker nog andere elementen waarmee rekening gehouden moet worden. De beroepsbevolking blijft veranderen, waarbij steeds meer banen geautomatiseerd worden of verouderd raken. Dit kan betekenen dat jongeren zich moeten concentreren op vaardigheden die gemakkelijk van de ene baan naar de andere overgeheveld kunnen worden. Deze vaardigheden kunnen zo simpel zijn als het goed kunnen omgaan met anderen (het hebben van goede sociale vaardigheden), geconcentreerd blijven op taken en het volgen van instructies. Gewoon openstaan voor correctie is een groot voordeel op de werkvloer. Bij voorkeur zullen jongeren zich ook richten op beroepen die niet snel geautomatiseerd of geleidelijk zullen worden afgeschaft. Dit geeft nogmaals aan hoe waardevol vakscholen kunnen zijn voor jongeren met die talenten!
Maar de meest doorslaggevende overweging is dat het werk hen niet mag aanmoedigen om Gods geboden te overtreden. Ze hebben misschien werk gevonden dat ze leuk vinden, waar ze goed in zijn, en waar ze geld mee kunnen verdienen, maar dat de oorzaak zou kunnen zijn dat ze een gebod van God overtreden. Hoewel de meeste banen niet op zoek zijn naar werknemers die moorden of stelen, zullen sommige werkgevers eisen dat hun werknemers het Vierde Gebod overtreden door op de zevende dag te werken. Dit kan een serieuze uitdaging zijn voor degenen die al een baan hebben en de geboden willen gaan houden. Jonge mensen hebben echter de mogelijkheid om te streven naar een carrière waarin ze al Gods geboden kunnen onderhouden – inclusief het gebod om te rusten op de Sabbat. (Voor meer informatie over de Christelijke Sabbat kunt u een gratis exemplaar aanvragen van het boekje Welke dag is de Christelijke Sabbat?, of dit lezen op WereldvanMorgen.nl.)
Alle goede ouders willen dat hun kinderen als volwassenen succesvol zullen worden. Ik hoop zeker dat ik mijn kinderen kan helpen een carrière te vinden die hun voldoening schenkt, waarmee ze in hun levensonderhoud kunnen voorzien terwijl ze tegelijkertijd Gods geboden kunnen onderhouden. Het 'egelconcept' van Collins kan een nuttig hulpmiddel zijn om jonge mensen te helpen zich te focussen op een carrière die succesvol kan zijn. Onze kinderen hebben misschien een verscheidenheid aan passies en talenten, maar als ouders kunnen we met hen samenwerken, zodat hun antwoorden op deze 'egelvragen' hen kunnen helpen succesvolle loopbaan te vinden als ze volwassen worden.